ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္ ငလွရာဇာ (ေခၚ) ငေက်ာ္လွသည္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႕ၾကာေသာ္ ရာထူးမွျပဳတ္က်ျပန္ပါ၏။ ျမန္မာငစိန္ဘူးသည္ ငလွေက်ာ္ထင္နာမည္ကိုခံ၍ ရခိုင္သကၠရာဇ္ (၁၁၅၆) ခု နတ္ေတာ္လတြင္ ရခိုင္ႏိုင္ငံ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တြင္ ၀န္ျပဳျပန္၏။ ထို႕အျပင္ ဘိုးေတာ္င၀ိုင္းလည္း မင္းကြန္းေစတီတည္ရန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွစ္ေထာင္ပီးရမည္ဟု ေတာင္းလာျပန္၏။ ရခိုင္ႏိုင္ငံတ၀ွမ္း ေလးၿမိဳ႕၊ ေျမာက္ဦး၊ သံတဲြ၊ ရမ္းျပည္။ မာန္ေအာင္႐ို႕မွ အုတ္ဖုတ္ရန္အတြက္ လူေပါင္းႏွစ္ေထာင္ကို စု႐ံုးေကာက္ခံလာေသာေၾကာင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ေသာ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သား႐ို႕သည္ လက္ယာျမန္ရြာအုပ္ ဗိုလ္ထံုးစံ၊ ဗိုလ္ေကာေစြ၊ ဒၤဂါးေတာင္စား ဗိုလ္တံုးစံေရႊ႐ို႕၏ ဦးေထာင္မႈကိုခံယူက ရခိုင္သကၠရာဇ္ (၁၁၆၀) ျပည့္ တန္းေဆာင္ဘုန္းလဆန္း အၤဂါနိတြင္ ျမန္မာက်ဴးေက်ာ္သူ႐ို႕အား ထပ္မံေတာ္လွန္ပါသည္။
ၿမိဳ႕ေစာင့္ျမန္မာတပ္႐ို႕လည္း ရခိုင္႐ို႕၏ေတာ္လွန္မႈကိုတိုက္ဖ်က္ရန္ သူရဲလက္နက္မ်ားစြာႏွင့္ ၿမိဳ႕သူႀကီးငသံေတြ၏သား စိုင္းတင္စားဗိုလ္ခ်င္းျပန္ကို ေစလႊတ္လိုက္၏။ မယူကမ္းေအာင္တပ္သို႕ေရာက္လ်င္ သစၥာေစာင့္သိေသာ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္သည္ ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္ သီရိငေက်ာ္ထင္ႏွင့္ အခြန္စာရြီး ေဇယ်ငေက်ာ္႐ို႕အား အစတုန္းသတ္ပစ္လိုက္၏။ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္သည္ ေအာင္တပ္အရပ္က စတင္ေတာ္လွန္၍ လက္႐ံုးဗိုလ္ႏွင့္ပူးေပါင္းကာ မယူကမ္းေအာင္တပ္တြင္ တပ္တည္၍နီ၏။ ရခိုင္ႏိုင္ငံ သံတဲြၿမိဳ႕ကို က်ဴးေက်ာ္အုပ္ခ်ဳပ္နီေသာ ျမန္မာေက်ာ္ထင္ ငသီဟသည္ ဤသတင္းကိုၾကားေသာအခါ ရဲမက္ဗိုလ္ပါအေပါင္းျဖင့္ ေျမာက္ဦးသို႕ခ်ီလာ၍ ရမ္းျပည့္၊ မာန္ေအာင္၊ ေလးၿမိဳ႕၀န္႐ို႕အား ဗိုလ္ခ်င္းျပန္အားတိုက္ခိုက္ရန္ မယူကမ္းသို႕ ခ်ီတက္ခိုင္း၏။
ရခိုင္သကၠရာဇ္ (၁၁၆၀) ျပည့္ ျပာသိုလတြင္ မယူကမ္းကၽြဲ႐ိုင္းခံု၌ တပ္တည္၍နီေသာ ရခိုင္ေဂါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်င္းျပန္၊ လက္႐ံုးဗိုလ္၊ ပလက္စားဗိုလ္စံအမႈးျပဳေသာ ရခိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္လာေသာ ျမန္မာတပ္႐ို႕ အႀကီးအက်ယ္ တိုက္ပဲြျဖစ္ပြား၏။ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္႐ို႕တပ္သည္ အေနာက္စစ္တေကာင္းနယ္သို႕ ဆုတ္ခြာပီးရ၏။ ျမန္မာတပ္႐ို႕သည္ ေနာက္ထပ္လိုက္၍ ပင္း၀ါေဂၚေတာပလ’င္တြင္ တပ္တည္လာ၏။ ထိုအေၾကာင္းကို စစ္တေကာင္း အဂၤလိပ္ၿမိဳ႕၀န္ၾကားေသာ္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္အားခ်ီတက္ခိုင္း၍ ေဂၚေတာပလ’င္တြင္ တပ္ၿပိဳင္ခ်ထား၏။ ထိုအေၾကာင္းကို ဘိုးေတာင္င၀ိုင္းၾကားေသာအခါ ပင္းတလဲငဗိုလ္ကို ေတာင္ေၾကာင္းခရီး၊ အရွိ၀င္းမႈးငတာကို ရီေၾကာင္းခရီး၊ အသီးသီးလႊတ္၍ အင္အားျဖည့္တင္းလာျပန္၏။
ရခိုင္သို႕ေရာက္ေသာအခါ ျမန္မာက်ဴးေက်ာ္သူမ်ားသည္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးေဂါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္၊ လက္႐ံုးဗိုလ္၊ ပလက္စားဗိုလ္စံ၊ ဗိုလ္ေကာေစြ၊ ဗိုလ္တံုးစံေရႊ႐ို႕အားဖမ္းပီးရန္ အဂၤလိပ္အစိုးရထံ ေတာင္းခံ၏။ အဂၤလိပ္ကမပီးဘဲျငင္းဆန္ေသာအခါ ရခိုင္သကၠရာဇ္ (၁၁၆၀) ျပည့္ တပိုးထဲြလျပည့္နိတြင္ ျမန္မာက်ဴးေက်ာ္တပ္ႏွင့္ အဂၤလိပ္တပ္႐ို႕စစ္ျဖစ္ပြား၏။ အဂၤလိပ္ဖက္မွ အဂၤလိပ္ဗိုလ္မႈးႏွစ္ဦးက်ဆံုး၍ ကုလားစစ္သည္ (၁၀၀) ေက်ာ္ သီဆံုး၏။ က်ဴးေက်ာ္သူျမန္မာတပ္႐ို႕သည္ ဗိုလ္ခ်င္းျပန္၏ေတာ္လွန္မႈကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ရခိုင္ႏိုင္ငံအ၀ွမ္း ရခိုင္သားအေျမာက္အျမားကို သတ္ပစ္လိုက္၏။
ဤသည္မွာ ရခိုင္သကၠရာဇ္ (၁၁၅၇) ခုႏွစ္မွ (၁၁၆၀) ျပည့္ႏွစ္အထိ ဒုတိယပိုင္း ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးနိဒါန္း စိုင္းတင္ၿမိဳ႕စားဗိုလ္ခ်င္းျပန္၏ ပထမအႀကိမ္ ျမန္မာေတာ္လွန္ေရးျဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment