Sunday, January 4, 2015

ရခိုင္ရိုးရာသမက္တက္


ရွင္းသန္႕

လူမ်ိဳးတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု စကားအေျပာအဆို၊ အေနအထိုင္၊ အစားအေသာက္ မတူတာေလးကို ေတြးမိေတာ့ ရခိုင္မဂၤလာေဆာင္တာကိုသတိရမိတယ္။ ျမန္မာတုိ႕ႏွင့္မတူ…ထူးျခားတာေလးေတြ ျမင္ဘူးေစခ်င္တာရယ္၊ သိေစခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလးျဖစ္လာလို႕ ရခိုင္အေၾကာင္း သိထားတာေလး ဖတ္ဘူးတဲ့ ရခိုင္ရိုးရာ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲေလးကို ဗဟုသုတေလးျဖစ္ျဖစ္ ရေစခ်င္ပါသျဖင့္ ျပန္လည္ မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္… ဖတ္ၾကည့္ပါအုံး…သိသေလာက္ေလးပါ။
ရခိုင္အပ်ိဳ၊ လူပ်ိဳတို႕က အရြယ္ေရာက္ၾကလွ်င္ လူငယ္ခ်င္းခ်စ္ၾကိဳက္၍ လက္ထက္မဂၤလာပြဲဲ ျပဳလုပ္တာရွိသလို…အမ်ားအားျဖင့္ မိဘတို႕က အိမ္ေထာင္ဘက္ကို ေရြးေပးၾကတာမ်ားပါတယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးသည္ မိဘစကားကို နာခံတက္သူမ်ား ျဖစ္သျဖင္႕မိဘတို႕၏အစီအမံကိုလက္ခံၾကသည္။
သားသမီးမ်ား အခ်ိန္တန္အရြယ္ေရာက္လာလွ်င္ အိမ္ေထာင္ဖက္ကို အမ်ားအားျဖင္႕ မိဘမ်ားက ေရြးခ်ယ္ေပးေသာအေလ့သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕တြင္ ယခုေခတ္ခ်ိန္ထိတိုင္ ရွိေလသည္။ေရွးရိုးအစဥ္အဆက္ က်င့္သံုးလာခဲ႕ေသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕၏ လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲဓေလ႕သည္ ဗမာတို႕ႏွင့္မတူ ထူးျခားေသာဓေလ့ ထံုးစံမ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ…ေလးကိုတင္ျပခ်င္လို႕ပါ။


ရခိုင္ရိုးရာသမက္တက္

ရခိုင္ရိုးရာမဂၤလာေဆာင္မွာျမန္မာ့ရိုးရာမဂၤလာေဆာင္ႏွင္႕မတူတစ္မူထူးျခားပါသည္။သတို႕သမီးႏွင္႕သတို႕
သား လက္္ထက္ထိမ္းျမားေသာမဂၤလာေဆာင္ပြဲကို ရခိုင္တြင္ သမက္တက္ ပြဲဟုေခၚပါသည္။ ေယာကၡမအိမ္သို႕သမက္ကိုတင္ပို႕ရေသာေၾကာင္႕လည္းေကာင္း၊ လက္ထပ္ရန္သြားရေသာေၾကာင္႕ လည္းေကာင္း သမက္တက္ပြဲ ဟုေခၚရျခင္းျဖစ္၏။ သံတြဲ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ၊မာန္ေအာင္ ႏွင္႕အျခားေသာ ေဒသတို႕တြင္အနည္းငယ္ကြဲလြဲခ်က္မ်ားရွိၾကပါသည္။

သမီးေတာင္းျခင္း

ပထမေယာက်္ားေလးဘက္မွ မိန္းမပ်ိဳကိုၾကိဳက္လွ်င္ အရပ္မွအမ်ိဳးသမီးၾကီးမွတစ္ဆင့္ ေျပာၾကားျပီး ရက္တည့္မတည့္ ဇာတာမ်ားယွဥ္ျပီး စစ္ေဆးၾကရသည္။ ထို႕ေနာက္ ေကာင္းေသာရက္ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။
ေစ႕စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္းမဂၤလာ(အသြင္းႏွင္းျခင္း၊ပန္းဆင္ျခင္း)
ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္း မဂၤလာပြဲကိုသတိုးသမီး(သမီးရွင္) အိမ္တြင္ျပဳလုပ္သည္။ ေရွးဦးစြာသမီးရွင္ထိုင္
ရန္ေနရာ၏ လက္၀ဲလက္ယာဘက္တြင္ အမ်ိဳးသမီးအိမ္ေထာင္သည္ ႏွစ္ဦးထိုင္ေနရပါသည္။ ေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင္႕ဖိတ္ၾကားထားေသာဧည္႕သည္မ်ားက ယင္းတို႕၏ေရွ႕တြင္ေနရာယူထိုင္ၾကရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သမီးရွင္ထြက္မလာရေသးပါ။ သတ္မွတ္ထားေသာမဂၤလာအခ်ိန္ က်ေရာက္ေသာအခါ သတိုးသား(သမက္ရွင္) ဘက္မွေဆြမ်ိဳးပရိတ္သတ္မ်ားလာေရာက္ၾကသည္။ လာေရာက္ၾကေသာအခါ သမီးရွင္ကိုဆင္ျမန္းေပးရန္ပန္းမ်ားႏွင့္ စားစရာမုန္႕အခ်ိဳမ်ား၊ ေကာက္ညွင္းေပါင္းမ်ားကို ေငြဖလားထဲတြင္ ထံုးတမ္းစဥ္လာႏွင္႔အညီ ထည္႕၍ယူလာၾကရသည္။ မုန္႕အခ်ိဳမွာႏို႕မလိုင္မုန္႕၊ဆံေခြမုန္႕တို႕ျဖစ္သည္။ ေငြဖလားအေရအတြက္မွာလည္း မဂဏန္း အေရတြက္တိုင္း ၾကိဳက္သလို အသံုးျပဳႏုိင္သည္။ သမီးရွင္သည္ အမ်ိဳးသမီးအရံတစ္ဦးႏွင္႕အတူထြက္လာျပီး သတ္မွတ္ထားေသာေနရာတြင္ ထိုင္ရပါသည္။ ပန္းမ်ား၊ မုန္႕မ်ားႏွင္႕အတူ သမက္ရွင္မိဘမ်ား ထံမွသမီးရွင္အား ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္း (ရခိုင္အခၚ ကတိသစၥာျပဳျခင္းအထိမ္းအမွတ္) အျဖစ္ သားရွင္ဘက္မွ အေမ(သို႕)အစ္မက မိန္းကေလးကို ကန္ေတာ့ၾကီး ဆံထံုး(ဘီးဆံထံုး)တြင္ ပန္းဆင္ေပးရသည္။ ထို႕ေနာက္္ လက္၀တ္ရတနာမ်ားကို ေရႊက်ပ္ခ်ိန္ျဖင္႕ေပးျပီး အသြင္းႏွင္းျခင္း ေဆာင္ရြက္ရသည္။ ထိုရတနာဆင္ျမန္းျခင္း၊ သမီးရွင္ကိုပန္းပန္ေပးျခင္းမ်ားကို ၀တ္ဆင္ေပးသူကို သမီးရွင္က အရိုအေသျပဳ ကန္ေတာ႕ျပီးလွ်င္ ေစ့စပ္မဂၤလာ ေအာင္ျမင္ပါေတာ႕သည္။
မဂၤလာလက္ထပ္္မည္႔ ေန႔ရက္ကို ယင္းအခ်ိန္မွာပင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ညွိႏွဳိင္းေဆြးေႏြးျပီး သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ေဆြမ်ိဳးပရိသတ္တို႕ကို မဂၤလာရက္ကိုအသိေပး ေၾကညာသည္။ထို႕ေနာက္ ၾကြေရာက္လာေသာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ေဆြမ်ိဳးပရိသတ္တို႕ကို ဧည္႕ခံေကြ်းေမြးရသည္။
ေစ့စပ္ပြဲျပီး၍ သမက္ရွင္ဘက္မွျပန္ၾကေသာအခါ သမက္ရွင္ ဘက္မွယူလာေသာေငြဖလားထဲမွ မုန္႕အခ်ိဳမ်ားကို သမီးရွင္ဘက္မွ လက္ခံယူျပီးေနာက္ ယင္းဖလားထဲသို႕ သမီးရွင္ ဘက္မွလည္းမုန္႕မ်ားကို ျပန္လည္ထည္႕ေပးရပါသည္။



လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲ

လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲအတြက္ မဂၤလာပြဲတင္ကို တစ္ရက္ၾကိဳတင္လုပ္ရသည္။ မဂၤလာပြဲတင္သည္ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲတြက္ ေရွးဦးစြာေဆာင္ရြက္ရေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါသည္။ယင္းပြဲကို သမီးရွင္ အိမ္၌သာ ျပဳလုပ္ရပါသည္။ မဂၤလာပြဲေန႕ေရာက္ေသာအခါ ယင္းေန႕နံနက္အရုဏ္ခ်ိန္တြင္ သမီးရွင္သမက္ရွင္တို႕အား မိမိတို႕အိမ္မ်ားမွာပင္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဦးထိပ္ထား၍ဘုန္းၾကီးငါးပါးအား မဂၤလာဆြမ္းကပ္ျပီး မဂၤလာပရိတ္နာရပါသည္။ ဘိုးဘြားလူၾကီးမိဘတို႕ကို ကန္ေတာ့၊ မဂၤလာစကားကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက နံ႔သာရည္တို႕ျဖင့္ ပတ္ဖ်န္းျခင္းတို႕ျပဳလုပ္ကာ မဂၤလာေျမွာက္ၾကသည္။ ပရိတ္နာရာတြင္ ပရိတ္ၾကီးမွာ လက္ထက္ပြဲအတြက္ အဓိကအေရးၾကီးဆံုး အခ်က္ျဖစ္သည္။ ေရွးဦးစြာ မဂၤလာစားပြဲငယ္ ကိုျပင္ဆင္ရပါသည္။
ယင္းစားပြဲတြင္ပါ ၀င္ရမည္႕ အခ်က္မ်ားမွာ…
-မဂၤလာေျမွာက္ျခင္း၊မဂၤလာထမင္းပြဲျပင္ဆင္ျခင္း
-သီးသန္႕ျပဳလုပ္ထားေသာ မဂၤလာစားပြဲကို စားပြဲခင္းခင္း၍ အေပၚတြင္စပါးခင္းထားသည္။
-ျဖန္႕ၾကဲထားေသာစပါးေပၚတြင္ ဘဲဥပံုမဂၤလာေၾကြလင္ပန္းၾကီးတြင္ ေကာက္ညွင္းႏွင္႕ထမင္းမ်ားထည္႕၍  တင္ထားရမည္။
…ယင္းထမင္းေပၚတြင္ခ်က္ျပီးသား ေျခလက္အေမြးစံုေသာ ပုဇြန္တုပ္ၾကီးႏွစ္ေကာင္၊ အေမြးစံု အေၾကးခြံပါသာ ငါးကန္သားႏွစ္ေကာင္ ၊ဘဲဥႏွစ္လံုး ၊ေမ်ာက္ဥေခၚ ကန္စြန္းဥႏွစ္ဥႏွင္႕ အခြံခြာျပီးေသာ ရခိုင္ငွက္ေပ်ာသီးႏွစ္လံုးတို႕ျဖင့္ ျပင္ဆင္ထားရသည္။ ငါး၊ပုဇြန္၊ဥ၊သီးႏွံစပါး ေပါၾကြယ္၀ေစရန္ အတိတ္နမိတ္ ယူထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စပါးမ်ားထဲတြင္ ေရႊဒဂၤါး၊ေငြဒဂၤါးမ်ား ျမဳပ္ႏွံထားၾကသည္။ ေရႊေငြပြားမ်ားေအာင္ ရည္၇ြယ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

-သမီးရွင္ထိုင္ေသာေနရာလက္ယာဘက္တြင္ ေရစင္အိုးဟုေခၚေသာ ေၾကးအိုးငယ္ႏွစ္လံုးတင္ထား ရပါသည္။ ေၾကးအိုးအျပင္ဘက္ ပတ္လည္ကို မဂၤလာပရိတ္ခ်ည္ျဖင့္ ပတ္ေပးထားရသည္။

-ေၾကးအိုး၌ေရထည္႕ထားျပီး ေျမဇာရြက္၊ သေျပပန္း၊ အခ်ိန္ခါေကာင္း သတ္မွတ္ေသာ စာရြက္ (အခါစာ)တို႕ကိုထိုးရပါမည္။

-ထမင္းပန္းကန္၏ လက္၀ဲဘက္တြင္ ဟင္းပန္းကန္ ၅လံုးတင္ျပီး ယင္းပန္းကန္အသီးသီးတြင္ ၾကက္တစ္ေကာင္လံုး အူအသည္းစံုစြာ ငရုတ္သီးမပါ၀င္ဘဲ ခ်က္ထည့္ရပါမည္။ ပုဇြန္ထုပ္ကို အေကာင္မပ်က္ေလွာ္ထည္႕ရပါမည္။
-ေရႊဖရံုသီးခ်က္ထည္႕ရပါမည္။ က်န္ပန္းကန္ႏွစ္ခုတြင္ ၾကက္ႏွင့္ပုစြန္ပဲ ထည္႕ရပါမည္။
(ၾကက္ႏွစ္ပန္းကန္၊ ပုဇြန္ႏွစ္ပန္းကန္၊ ေရႊဖရံုသီးတစ္ပန္းကန္ ျဖစ္သည္။)
မဂၤလာလက္ဆံုထမင္းပြဲတြင္ ငကန္သား (အေၾကးရွိေသာငါး)၊ ၾကက္သား၊ ဘဲဥ၊ ပုဇြန္၊ ေျမာက္ဥ (ကန္စြန္းဥ)၊ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္းမ်ားထည့္ထားသည့္ ဟင္းပန္းကန္က တစ္ဖက္္ထားရွိပါသည္။ ပုဇြန္ဆိုုလွ်င္ ႏွဳတ္ခမ္းေမႊးပင္မျပတ္ေစရ။ အက်ိဳးအပဲ႕အနာအဆာမ်ား မပါေစရန္ အထူးဂရုျပဳရ၏။ဤမဂၤလာ စားပြဲကို မဂၤလာေဆာင္မည္႔ေနရာတြင္ ထားရွိျပီး မဂၤလာေျမွာက္ျခင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။
(အညႊန္႕ရွိေသာ္အမ်ိဳးသမီးက သမက္ရွင္အိမ္မွဆန္ႏို႕ဆီဗူးႏွစ္ဗူး၊ ေလးဗူး၊ ေျခာက္ဘူး စသျဖင့္ စံုဂဏန္းကို သမီးရွင္အိမ္သို႕ သြားပို႕၊ သမီးရွင္အိမ္မွဆန္မ်ားႏွင့္ ေရာျပီး အညႊန္႕ရွိေသာ အမ်ိဳးသမီးကသာ မဂၤလာလက္ဆံုထမင္းပြဲ အတြက္ခ်က္ရသည္။***
(အညႊန္႕ရွိေသာ အမ်ိဳးသမီးဆိုသည္မွာ လူပ်ိဳအပ်ိဳလက္ထပ္ၾကျပီး ယခုတိုင္ ေမာင္ႏွံစံု အတူတကြေနထိုင္၍ သားသမီးတစ္ဦးတစ္ေလမွ ပ်က္စီးျခင္းမရွိေသာအိမ္္ေထာင္ ရွင္မ ကိုဆိုလိုသည္။)
ဒုတိယပိုင္းကို ဆက္လွ်က္အားေပးပါအုံး....ဖတ္လုိ႕ တစ္ခုခုေလးမ်ားသိသြားရင္ က်န္သြားရင္ စီေဘာက္မွာ ေအာ္ခဲ့ပါအုံး...


0 comments:

Post a Comment

ad

မဲေဆာက္ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ပြဲ

ရခိုင္ သမိုင္းတိနနန္႕ ရခိုင္ေတးျခင္း တိ စုေဆာင္းရာ ေနရာကိုေရာက္လာဂတ္ေတ ရခိုင္သူရခိုင္သားအေပါင္းရို႕ ေမာဂၤလာပါ....လို႔.. arakanhistoryandmusic ကၾကိဳဆိုပါေရ..

တိုင္းရကၡ သာကီႏြယ္ဖြား - ဆို - သဇင္မိုး

ရခိုင္နိုင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားခဲ့ေသာ ေဒသျဖစ္ပါသည္ ဤမွန္ေသာ သစြာစကားေၾကာင့္ ရခိုင္နိုင္ငံသူ/သားမ်ား အားလံုးမ်ား ေဘးအႏၱရာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ကင္းေဝျပီး {အဖရခိုင္နိုင္ငံ အီးခ်မ္းပါစီ သာယာပါစီ} { ရခိုင္သမိုင္း } ရခိုင္သူ/သားတိ အမ်ိဳးကိုခ်စ္ေက႔ ငါရို႕ဘာသာစကား မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းကတ္ ဘုရားမေပ်ာက္စိေက့

Followers

ဆက္သြယ္ဖို႔

Name

Email *

Message *

Labels

ရခိုင္သမိုင္း ရခိုင္ရုပ္သံေခ်တိ က်ား ရခိုင္ mp3 ေအနိရခိုင္ တကိုယ္ေတာ္ ရခိုင္ဇမ္းကဗ်ာ ေဆာင္းပါး ဘုရားသမိုင္း နိုင္ငံရီး အဖြဲ႔လိုက္ ဦးေမာင္သိန္း တရားေတာ္ ရခိုင္အလွပံုတိ အယင္ေခတ္ဓါတ္ပံု ဆရာေတာ္ သီဝလိ ဖတ္စရာတိ ရခိုင္စာပီ ရိုးယာေခ်တိ ဝင္းနႏၵာခိုင္ ရခိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ ရခိုင္ရိုးရာ ေဇာ္ေဇာ္ ခိုင္မ်ဳိးခန္႔ ဒိုးကေလး ၀င္းကိုခိုင္ ခမီလူမ်ဳိး စံုတြဲ ညွာစိမ္းခိုင္ မိေခ်ာ ေရဒီယို ၀တၳဳ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ဆုျမတ္ထက္ မာန္ေအာင္ ရခိုင္စည္ေတာ္ ရမၼာ၀တိရမ္းျဗဲ ေတာ္လွန္ရီး ေမာင္ကိုကို ျမိဳလူမ်ဳိး ကမန္လူမ်ဳိး ကိုကိုႏိုင္ ကိုခိုင္ေဇာ္ ကိုညီညီ က်ာ္စြာ၀င္း ခိုင္မိုး ခိုင္ေက်ာ္လင္း ခိုင္ေဇာ္ ခိုင္ျပည္ေက်ာ္ ခိုင္ျမတ္မင္း စစ္နိုင္ စစ္ျငိမ္းနိုင္ စိမ္းလဲ့လဲ့ စိုး၀င္းျမင့္ စံေမာ္ ထြန္းေအး ဒိုးအ္ရီ ဒြါရာဝတီ ဘာသာရီး ဘုန္းလွ်ံ ရခိုင္ေဖါင့္ ရတနာမိုင္ ရမၼာ၀တီစံ၀င္း ရီလႈိင္းျပာ ရဲလင္းေအာင္ လုန္းေခ် လျပည့္ေအာင္ ဝတီစိုးမိုး သာစိန္ သွ်င္ျမဝါ သၾကၤန္ေတးျခင္း သႀကၤန္ အဂုရခိုင္ပံုေခ်တိ အင္တာဗ်ဴး အမ္းျမိဳ႕ ဦးေက်ာ္လွ ေက်ာက္ျဖဴ ေစာႏွင္းႏြယ္ ေနထက္လင္း ေအာင္နိုင္ဆန္း ေျမာက္ဦး ျငိမ္းစႏၵာ ျမခိုင္ေက်ာ္ ျမတ္ထြန္းခိုင္ ၀င္းေအာင္